การศึกษานี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาต้นทุนการผลิตและวิเคราะห์ต้นทุนและผลตอบแทนในการผลิตอ้อยเข้าสู่โรงงานของชาวไร่อ้อยรายย่อยเขตพื้นที่ อำเภอกุมภวาปี จังหวัดอุดรธานี ผู้ศึกษารวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามในการสัมภาษณ์เกษตรกรชาวไร่อ้อยรายย่อยที่มีพื้นที่เพาะปลูกอ้อยไม่เกิน 30 ไร่ โดยสัมภาษณ์เกี่ยวกับสภาพการผลิตโดยทั่วไป ต้นทุนการผลิตและผลตอบแทนที่เกิดขึ้นปี 2561 และปี 2562 โดยผู้ศึกษาได้นำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์ต้นทุนและผลตอบแทนโดยใช้อัตราส่วนทางการเงิน ผลการศึกษา พบว่ารายได้จากการขายผลผลิตของเกษตรผู้ปลูกอ้อยในปี 2561 มีรายได้รวมเฉลี่ย 6,920.15 บาทต่อไร่ และปี 2562 มีรายได้รวมเฉลี่ย 7,414.45 บาทต่อไร่ ปี 2561 มีต้นทุนการผลิตอ้อยรวมเฉลี่ย 5,193.27 บาทต่อไร่ โดยแบ่งเป็นต้นทุนวัตถุดิบ รวมเฉลี่ย 2,012.17 บาทต่อไร่ ต้นทุนแรงงานการเพาะปลูก รวมเฉลี่ยต่อปี 700.68 บาทต่อไร่ ต้นทุนค่าแรงจากการเก็บเกี่ยว รวมเฉลี่ย 1,984.79 บาทต่อไร่ มีค่าใช้จ่ายในการผลิตอื่นๆ รวมเฉลี่ย 495.63 บาทต่อไร่ และมีค่าขนส่งอ้อยเข้าโรงงาน เฉลี่ยรวม 988.59 บาทต่อไร่ ปี2562 มีต้นทุนการผลิตอ้อย รวมเฉลี่ย 5,196.69 บาทต่อไร่ โดยแบ่งเป็นต้นทุนวัตถุดิบ รวมเฉลี่ย 2,012.17 บาทต่อไร่ ต้นทุนแรงงานการเพาะปลูก รวมเฉลี่ยต่อปี 700.68 บาทต่อไร่ ต้นทุนค่าแรงจากการเก็บเกี่ยว รวมเฉลี่ย 1,984.79 บาทต่อไร่ มีค่าใช้จ่ายในการผลิตอื่นๆ รวมเฉลี่ย 499.05 บาทต่อไร่ และมีค่าขนส่งอ้อยเข้าโรงงาน เฉลี่ยรวม 988.59 บาทต่อไร่ การวิเคราะห์กำไร(ขาดทุน) จากการปลูกอ้อยปี 2561 พบว่ามีกำไรสุทธิรวมเฉลี่ย 738.29 บาทต่อไร่ และปี 2562 มีกำไรสุทธิ รวมเฉลี่ย 1,229.17 บาทต่อไร่ การวิเคราะห์ต้นทุนและผลตอบแทนโดยใช้อัตราส่วนทางการเงินของ ปี 2561 พบว่ามีอัตราส่วนกำไรขั้นต้น เฉลี่ยเท่ากับ 25% มีอัตราส่วนกำไรจากการดำเนินงานเฉลี่ยเท่ากับ 11% อัตราผลตอบแทนต่อสินทรัพย์รวมเฉลี่ยเท่ากับ 1% อัตราผลตอบแทนจากเงินลงทุนเฉลี่ยเท่ากับ 15% และปี 2562 พบว่ามีอัตราส่วนกำไรขั้นต้น เฉลี่ยเท่ากับ 30% มีอัตราส่วนกำไรจากการดำเนินงาน เฉลี่ยเท่ากับ 17% อัตราผลตอบแทนต่อสินทรัพย์ รวมเฉลี่ยเท่ากับ 2% อัตราผลตอบแทนจากเงินลงทุนเฉลี่ยเท่ากับ 26%